unschool.vn@gmail.com
unschool.vn@gmail.com
Có thế ta không nhận ra điều này, nhưng ta thường ràng buộc con cái bằng cách biến con thành nô lệ phụ thuộc vào sự phán xét của ta. Hoặc là ta chẳng bao giờ hài lòng với con điều gì, hoặc là ta khiến con trở nên lệ thuộc vào những lời khen ngợi.
Bạn có tưởng tượng được những đứa trẻ có cảm giác thế nào khi chúng không bao giờ được cha mẹ tán dương và lúc nào cũng sợ hãi bị cha mẹ phản đối không? Sẽ khác như thế nào nếu chúng biết là chúng được chấp nhận và trân trọng vô điều kiện?
Đứa trẻ nào cũng biết là đôi khi hành động của nó có thể gây ra hỗn loạn, nhưng điều đó không giống như là việc không được chấp nhận và tôn trọng vì bản thân đứa trẻ. Bởi vậy cha mẹ cần phải thoát khỏi cái ảo tưởng rằng ta có quyền tán thành hay không tán thành con cái. Ta là ai mà phát xét chứ? Các con cần được biết rằng chúng có quyền được trân trọng chỉ bởi một điều đơn giản là chúng đã được sinh ra và đang sống ở đây trên trái đất này. Ta không ban cho chúng cái quyền đó. Một khi chúng đang còn thở thì chúng có quyền nói lên suy nghĩ của bản thân, thể hiện cảm xúc, và biểu lộ tinh thần của chúng. Những quyền đó gắn liền với sự sống của chúng từ lúc chúng được sinh ra.
Có thể bạn sẽ ngạc nhiên khi được biết cả sự phản đối lẫn tán dương đều có tính chất kiểm soát. Tất nhiên là khi các con thành công với việc gì đó thì ta khen ngợi và chúc mừng, nhưng việc đó rất dễ ảnh hưởng đến cảm xúc của con về bản thân nếu chúng cảm nhận được lời khen ngợi của cha mẹ có dấu vết của sự tán dương hay sự phản đối.
Dù con cái ta như thế nào – yêu nghệ thuật, yêu âm nhạc, thích thể thao, thích mạo hiểm, hay mơ mộng, sống nội tâm… thì cũng không ảnh hưởng đến cách mà ta nhìn nhận chúng. Ta không có quyền được tán thành hay phản đối con người thật của con cái. Bản thể của chúng phải được chấp nhận một cách vô điều kiện.
Con cái chúng ta cần biết là là bản thân chúng có giá trị và được trân trọng. Tất nhiên, các bậc cha mẹ sẽ nói rằng chúng tôi trân trọng con cái đấy chứ. Nếu không thì sao chúng tôi tổ chức ăn mừng sinh nhật của con, sao chúng tôi đưa con đi chơi, mua quà cho chúng và tiêu tốn rất nhiều tiền để mua đồ chơi cho chúng. Nếu đó không phải là trân trọng thì cái gì mới phải? Thường thì ta hay tán thành các hành động của con chứ không phải tán thành bản thân con. Tán thành bản thân con nghĩa là để chúng sống mà ta không mong đợi điều gì, là vui mừng vì sự hiện diện của con mà không yêu cầu chúng phải làm một cái gì hay chứng minh điều gì hay đạt được bất kì một mục tiêu nào.
Dù có thể hiện ra ngoài thế nào thì bản thể của các con luôn luôn là trong sáng và đầy yêu thương. Khi chúng ta trân trọng bản chất này của con, chúng sẽ hiểu rằng dù có thế nào chúng vẫn luôn có giá trị.
Hãy cho phép tôi gợi ý một vài cách mà bạn có thể làm để cho con biết rằng bạn chấp nhận con một cách vô điều kiện:
Dù con bạn là một em bé sơ sinh hay một thiếu niên, chúng cần có cảm giác rằng sự tồn tại của chúng khiến bạn hạnh phúc. Chúng cần biết rằng chúng không cần làm bất kì điều gì để được bạn quan tâm. Chúng xứng đáng được cảm thấy rằng vì chúng đã được sinh ra nên chúng có quyền được yêu thương.
Những đứa trẻ được chấp nhận vô điều kiện từ nhỏ khi trưởng thành sẽ hiểu rằng chúng không cần phải tìm kiếm sự xác nhận giá trị từ bên ngoài, chúng sẽ sống thật với bản thân vì biết rằng bản thân chúng là có giá trị.
Việc chấp nhận con cái “như chúng đang là” đòi hỏi ta từ bỏ ý tưởng của chính mình về con người mà con “nên là” hoặc “nên trở thành” – một sự từ bỏ mang tính sống còn về mặt tâm lí – và bước vào một sự hoà hợp thuần khiết với con để ta có thể đáp lại con theo cách mà chúng cần. Có con là cơ hội lớn nhất để ta thay đổi bản thân. Nếu ta cởi mở và để con dẫn đường trên hành trình làm cha mẹ này, các con sẽ là những người thầy tâm linh tuyệt vời.
(tg: TS Shefali Tsabary)