Deschool là gì?

deschool unschool

Khi mới bắt đầu cuộc sống unschool, bạn và con bạn sẽ cần deschool, tức là loại bỏ lối suy nghĩ cũ về học tập nói riêng và về cuộc sống nói chung. Nếu trường học là một trải nghiệm không tốt với con bạn, chúng cũng sẽ cần thời gian để bình tâm lại. Hãy tự cho mình thời gian để thích nghi với sự tự do của cuộc sống không trường lớp, với sự tự do của việc không phải làm theo lời người khác mỗi giờ mỗi ngày. Bạn và con sẽ có rất nhiều thời gian để thư giãn và thử những điều mới mẻ, để khám phá ra niềm đam mê của mình và để tìm lại niềm vui trong học tập.

Thường thường trẻ sẽ mất khoảng 1 tháng để deschool cho mỗi 1năm học ở trường. Nhưng thực tế là các bậc cha mẹ sẽ mất nhiều thời gian để deschool bản thân hơn là bọn trẻ. Bạn và các con nên làm gì trong khoảng thời gian này? Tôi nghĩ các bạn nên tự cho rằng gia đình mình đang được hưởng một kì nghỉ kéo dài ít nhất vài tháng. Nếu vậy bạn và các con sẽ muốn làm gì? Hãy làm những điều đó! Hãy cùng con khám phá mối quan tâm của chúng và giúp con tìm hiểu sâu hơn nếu chúng muốn. Cảm giác được thấy con học những điều chúng thích thú thật sự tuyệt vời. Đừng đặt bất cứ áp lực nào lên con, cũng đừng mong mỏi điều gì. Hãy tham gia cùng con để được gần gũi với con hơn. Bản thân bạn cũng hãy tìm cho mình những mối quan tâm riêng và chia sẻ với các con nếu chúng muốn. Hãy đi tìm những điều mới mẻ mà cả gia đình cùng quan tâm. Cho các con thử nghiệm những điều mới mẻ mà bạn cho rằng có thể con sẽ thích. Nhưng nếu chúng không thích bạn cũng đừng buồn lòng nhé. Hãy cùng nhau xem phim, đi thăm viện bảo tàng, đi ăn kem, ăn pizza, đi công viên, chơi đất nặn, đi bơi, đi câu cá, chơi lego, v.v…Hãy vui chơi cùng nhau!

Bạn cần tập trung vào việc thực sự ở bên con cả về khía cạnh tinh thần chứ không phải chỉ khía cạnh thể xác (tức là khi ở bên con đừng nghĩ về điều gì khác hay tay lăm lăm cầm smartphone) vì nếu không bạn có thể sẽ bỏ lỡ điều gì đó tuyệt vời. Nếu thích viết lách, hãy bắt đầu viết nhật kí. Hãy viết về những điều bạn làm hàng ngày, con bạn đang làm những gì, chúng thích hoạt động gì nhất, chúng nói chuyện về vấn đề gì… Vài tháng sau, khi đọc lại có thể bạn sẽ thấy rõ hơn phương pháp mà các con dùng khi học hỏi điều gì đó, bạn sẽ thấy từ mối quan tâm này dẫn đến mối quan tâm khác như thế nào, bạn sẽ thấy các hoạt động của con phát triển ra sao, và bạn cũng sẽ thấy sự trưởng thành của con mình qua thời gian.

Nếu rảnh rỗi bạn có thể tiếp tục tìm hiểu thêm về unschool. Và hãy suy ngẫm một cách nghiêm túc. Hãy nhớ rằng, thường thì cha mẹ mới là người cần deschool nhiều nhất. Bạn hãy suy nghĩ về những trải nghiệm của chính mình khi còn đi học – bạn có nhớ những điều được dạy không? Khi bạn thích thú với môn học nào đó,bạn có học môn đó tốt hơn không? Chương trình học của trường có gây cản trở việc học hỏi của bạn không? Và hãy suy nghĩ về việc học tập một cách khái quát  – chúng ta học với mục đích gì? Học tập thực sự là như thế nào? Có cần học một số thứ nhất định ở một độ tuổi nhất định hay không? Bạn thích học như thế nào nhất? có bao giờ là quá muộn để học điều gì không?

Khi phân tích như vậy, bạn sẽ nhận ra ý nghĩa thực sự của việc học tập. Bạn sẽ thấy rằng unschool không phải chỉ là dẹp bỏ khái niệm trường lớp và để con cái tự thân vận động. Unschool là thay thế trường lớp bằng việc học tập tự nhiên. Năng lượng và thời gian mà trước đây bạn dùng để gọi các con dậy mỗi sáng, đưa con đi học, giúp con làm bài tập về nhà v.v… giờ đây sẽ được dùng để xây dựng mối quan hệ gắn kết với con, để giúp chúng theo đuổi đam mê, và để mang những điều thú vị của cuộc sống đến với chúng. Unschool không phải là luôn “kè kè” bên con, đôi lúc bạn cũng cần đứng ở đằng xa và quan sát các con trưởng thành. Nghe thì có vẻ phức tạp nhưng nếu bạn sống cuộc sống đó thì rồi bạn sẽ hiểu thôi.

Sẽ không có ngày tốt nghiệp deschool hay ngày khai giảng unschool đâu. Cuộc sống sẽ vẫn tiếp tục với nhịp điệu mà bạn đã thiết lập, bạn sẽ thấy việc học diễn ra hàng ngày và rồi khi nhìn lại, bạn sẽ nhận ra là bạn đã đang unschool rồi.

(tác giả: Pam Laricchia – livingjoyfully.ca)