Nếu bạn biết những điều tuyệt vời con bạn có thể làm khi không phải đến trường

Tôi mới đọc một bài viết có tựa đề “nếu bạn biết được những điều tuyệt vời mà con bạn làm ở trường cả ngày”. Khi tôi nhìn thấy tựa đề đó tôi đã tự hỏi mình có đang bỏ lỡ điều gì đó không. Lẽ nào có những điều tuyệt vời ở trường mà tôi không biết đến? Tôi khá chắc chắn là không phải thế, nhưng bản thân tôi là một người thích thử thách bản thân và muốn biết tất cả các lựa chọn, nên tôi đã bấm vào đọc.

Và tôi đã sốc. Theo hướng không tốt.

Tôi không tìm thấy cái gì mà mình không biết, hoàn toàn không. Nhưng điều gây sốc cho tôi là, những điều đó được người ta cho là “tuyệt vời”. Nếu đó là những điều thích cực về trường học thì tôi thực sự thấy buồn. Đó là những điều bọn trẻ được học sao? Và chúng ta cần phải cảm thấy tuyệt vời và biết ơn cho điều đó sao?

“Đứa trẻ tuân theo những quy định của lớp học.”

“Khi đứa trẻ làm xong việc ở bàn học, nó tuân theo chỉ dẫn để biết cần làm việc gì tiếp theo.”

“Đứa trẻ biết nó nên ở đâu, hoặc ngồi ở ghế, hoặc ngồi bên bàn học hoặc trên sàn. Nó biết thời gian biểu của lớp và sự mong đợi của giáo viên. Nó được khuyến khích tự tìm cách chuyển tiếp từ hoạt động này sang hoạt động khác cho nhịp nhàng và đoán trước những điều mà người lớn mong đợi ở nó.”

Tuyệt vời ư? Không. Chán ngắt và như những con rô bốt? Đúng.

Đây có phải là những điều tốt nhất mà ta trông đợi không? Những điều này thậm chí có phải là những điều chúng ta MUỐN các con mình được học không? Hầu hết những điều này là những điều tôi luôn cố gắng tránh xa để khuyến khích các con tự sáng tạo và thúc đẩy bản thân.

Tôi không thể không nghĩ rằng nếu người ta thực sự biết được những điều bọn trẻ có thể làm mà không cần đến trường học thì chắc chắn người ta sẽ không bao giờ dễ dãi chấp nhận những điều đó.

Bởi vậy, cho phép tôi kể cho các bạn nghe về những con người bé nhỏ tuyệt vời mà chúng ta may mắn lắm mới được biết, nếu không đến trường để “được giáo dục” thì chúng sẽ thế nào.

Con bạn luôn luôn học hỏi. Chúng sinh ra đã như vậy! Bạn đã chứng kiến điều đó từ lúc con mới sinh đến lúc chúng 5 tuổi, chúng đã tự học tất cả từ mỉm cười cho đến lật úp, rồi chúng học đi, học nói. Bạn không thể ngăn chúng thôi học hỏi được. Hồi đó chúng học mà chẳng cần bị bắt ép hay kiểm soát, bây giờ cũng vẫn thế thôi. Con bạn có một khả năng học hỏi tuyệt vời, chúng có thể học được tất cả những điều chúng cần cho cuộc sống nếu bạn để chúng tự do theo đuổi sự tò mò của chính chúng.

Con bạn là một nhà toán học. Con bạn sẽ không “làm bài tập toán mỗi ngày 60 phút” đâu. Có thể chúng cũng chẳng cần đến sách. Thay vào đó, toán học luôn có mặt trong cuộc sống của chúng. Toán ở khắp mọi nơi, không phải chỉ trong một tờ giấy đâu. Một đứa trẻ chưa bao giờ đến một lớp học toán sẽ thấy toán học rất hay ho và thú vị theo cách mà một người đã từng đi học khó có thể tưởng tượng được.

Con bạn là một nhà văn. Có thể chúng không thuộc lòng cách đánh vần các từ ngữ và ngữ pháp. Nhưng chúng luôn sáng tạo ra các câu chuyện về đủ mọi thứ. Chúng viết những câu chuyện đó bằng một cái bút hay bút chì màu, chúng viết khi ngồi trên ghế, hoặc ở trên cây, viết khi nằm trên giường hay thảm cỏ. Vì chưa bao giờ bị đánh giá hay so sánh với người khác, chúng cảm thấy tự tin và hạnh phúc với cách chúng thể hiện bản thân qua giấy bút.

Con bạn tự học cách đọc. Có thể bạn thấy điều này RẤT khó tin. Nhưng rồi bạn được chứng kiến nó xảy ra. Bạn đọc sách cho con, chúng hỏi rất nhiều điều và bạn luôn trả lời chúng. Và rồi một ngày, chúng đang tự đọc. Chúng tự biết cách đọc mà không cần phải theo học một chương trình hay bài học nào. Con bạn có thể tự học bất kì cái gì, kể cả tự biết đọc, nếu chúng có thời gian và không gian tự do.

Con bạn là một nhà khoa học. Có thể con bạn không làm theo chỉ dẫn ở trong sách để kiểm chứng các lý thuyết, để tìm những câu trả lời mà người khác đã biết rồi. Nhưng trong đầu chúng tràn ngập các câu hỏi và chúng nhìn mọi thứ với con mắt đầy tò mò. Mỗi ngày chúng tự làm thí nghiệm và đi tìm câu trả lời cho những câu hỏi chúng tự đặt ra.

Con bạn được tự do. Con bạn không phải lựa chọn làm điều gì khi chúng được tự do trong khoảng  thời gian ra chơi ít ỏi ở trường. Vì chúng được tự do suốt cả ngày. Chúng chỉ lựa chọn làm cái gì vào lúc nào thôi, và chúng không cần phải làm vừa lòng người lớn để có được sự tự do đó. Tự chúng quản lí thời gian của chúng. Chúng tự theo đuổi đam mê riêng và chẳng mấy khi cảm thấy chán hoặc phải tìm người khác giúp mình giải trí.

Con bạn có năng lực. Chúng không cần người lớn kiểm soát giúp từng li từng tí cuộc sống của chúng như mặc cái gì, ăn lúc nào, ngủ lúc nào, nghĩ thế nào, kết bạn với ai. Chúng tự lựa chọn. Chúng tham gia vào mọi phương diện của cuộc sống hàng ngày thay vì bị tách biệt khỏi cuộc sống. Chúng học được những kĩ năng sống  cần thiết cho cuộc sống trong tương lai. Chúng có thể nấu nướng, lau dọn, sử dụng tiền, và rất nhiều điều khác nữa từ lúc còn nhỏ.

Con bạn biết chúng là ai. Khi không bị người lớn liên tục chỉ dẫn và đòi hỏi, con bạn tự biết chúng là ai. Chúng biết chúng thích gì hay không thích gì và không sợ nói ra những điều đó. Chúng tự biết tin tưởng và tôn trọng bản thân. Chúng cảm thấy tự tin và đầy năng lực.

Con bạn sáng tạo. Chúng có trí tưởng tượng tuyệt vời và trong đầu luôn đầy ắp các ý tưởng. Chúng luôn luôn có rất nhiều việc để làm. Chúng luôn luôn tràn đầy nhiệt huyết. Năng lượng của chúng lan toả ra khắp xung quanh.

Con bạn tự thúc đẩy bản thân. Chúng không được dạy rằng học hỏi là “công việc”. Chúng không cần phần thưởng hay hình phạt để được thúc đẩy. Học hỏi là một phần của cuộc sống và chúng yêu thích học hỏi từ khi còn là trẻ sơ sinh. Khi lên 5 tuổi, chẳng ai lấy đi niềm ham thích đó, bởi vậy, chúng tiếp tục tự học hỏi và khám phá về thế giới.

Con bạn có nhiều bạn. Bạn mọi lứa tuổi! Chúng kết nối với nhau không phải vì ngồi gần nhau trong lớp mà bởi có cùng đam mê. Những tình bạn thực sự đó dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và niềm vui khi bên nhau.

Con bạn vui chơi. Vui chơi không chỉ giới hạn trong 30 phút ra chơi hay buổi tối. Chúng vui chơi cả ngày, ngày nào cũng vậy, và chúng không phân biệt “vui chơi” và “học hỏi”.

Con bạn hạnh phúc. Thay vì luôn chịu stress và áp lực với trường lớp, chúng không hề bị thúc ép và luôn thoải mái.

Con bạn kết nối với bạn, với các anh chị em trong gia đình, với bạn bè, với người thân, với cộng đồng. Thay vì cả ngày ở trường, chúng ở gần bên bạn, bởi vậy bạn biết con bạn thực sự là người như thế nào. Mối quan hệ giữa bạn và con trở nên ngày càng sâu sắc hơn bởi các bạn có nhiều thời gian sống bên nhau, tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau. Con bạn tin tưởng bạn, và thích ở bên bạn.

Con bạn là độc nhất. Con bạn có thể là tất cả những điều trên, là một số những điều trên, hoặc có thể là một con người hoàn toàn khác biệt, vì chúng là độc nhất. Chúng không được sinh ra để nghĩ giống nhau, học những điều giống nhau, mặc những bộ quần áo giống nhau, chơi những trò giống nhau với những đứa trẻ cùng tuổi ngày ngày qua ngày khác. Thay vào đó, chúng lớn lên trở thành một con người độc nhất vô nhị. Chúng có những ý tưởng và niềm đam mê vô cùng thú vị,vì không ai bảo với chúng là chúng cần học những điều nhất định trong khoảng thời gian nhất định. Chúng hoàn toàn tự do là chính mình.

Một đứa trẻ không phải đến trường luôn đầy tràn cảm hứng, tự do, vui vẻ, độc lập, và còn nhiều điều tuyệt vời nữa. Mắt chúng luôn ánh lên niềm vui và năng lượng tràn trề của chúng không bao giờ tắt. Chúng luôn hào hứng học hỏi tất cả những điều có thể về thế giới và bạn có mặt ở đó để chứng kiến tất cả.

Một đứa trẻ không phải đến trường rất tuyệt vời, và nếu có nhiều người lớn biết điều này hơn thì tôi chắc họ sẽ không dễ dàng gửi bọn trẻ đến trường như vậy đâu.

(Tác giả: Sara@happinessishereblog.com)